Akıllı insanlar sadece IQ testlerindeki aşırı yüksek puanlarıyla tanımlanmazlar. Doyumsuz merak ve iyi bir mizah anlayışı gibi bir dizi başka özelliği paylaşma eğilimindedirler. Kullanıcıların son derece zeki insanların bazı ortak özelliklerini listelediği bir Quora dizisine göz attık ve onları destekleyip desteklemediğini görmek için bilimsel makalelere baktık. İşte bu yazımızda zeki insanların ortak özellikleri nelerdir, davranışları ve genel yüz şekli nasıl olur değerlendireceğiz.
İşte zeki insanların ortak özellikleri:
Bilim adamları, zekayı, bir kişinin deneyimlerinden çevrelerine uyum sağlama, şekillendirme veya seçme konusunda öğrenme yeteneği olarak görür. Bunu ölçmek için çeşitli IQ testleri ve ölçekleri kullanılır.
Ancak bazı uzmanlar zeki insanların ortak özellikleri için, tek bir testin zekanın net bir resmini veremeyeceğine inanıyor. Sadece bir değil, birden fazla zeka türünü dikkate almamız gerektiğini savunuyorlar.
İşte bu yazımızda zeki insanların ortak özellikleri nelerdir, tartışıyoruz.
Değişime kolay adapte olurlar
Birkaç Quora kullanıcısı, akıllı insanların esnek olduğunu ve farklı ortamlarda başarılı olabildiğini belirtiyor. Donna F. Hammett’in yazdığı gibi, zeki insanlar “üzerlerindeki zorluklar veya kısıtlamalardan bağımsız olarak neler yapılabileceğini göstererek” uyum sağlarlar.
Psikolojik araştırmalar da bu fikri desteklemektedir. Zeka, çevrenizle daha etkili bir şekilde başa çıkmak için kendi davranışlarınızı değiştirebilmenize veya bulunduğunuz ortamda değişiklik yapabilmenize bağlıdır.
Ne kadar bildiklerini biliyorlar
Zeki insanların ortak özellikleri arasında, belirli bir konuya aşina olmadıklarında bunu kabul etmeleri gelir. Jim Winer’ın yazdığı gibi, zeki insanlar “bilmiyorum” demekten korkmazlar. Bilmiyorlarsa da öğrenmek isterler.”
Winer’ın gözlemi, Justin Kruger ve David Dunning tarafından ortaya koyulan ve ne kadar az zeki olursanız, bilişsel yeteneklerinizi o kadar fazla abarttığınızı, yani cahil cesareti konusunu destekliyor.
Örneğin bir deneyde, düşük puan alan öğrencilerin, doğru cevapladıklarını düşündükleri soru sayısını yaklaşık %50 oranında daha fazla tahmin ettiklerini ortaya çıkardı. Bununla birlikte, daha yüksek puanlar alan öğrenciler ise daha gerçekçi ve hatta daha az doğru cevap verdiklerini belirttiler.
Doyumsuz derecede meraklılardır
Albert Einstein‘ın “Özel bir yeteneğim yok, sadece tutkulu bir şekilde merak ediyorum” sözlerini mutlaka okumuşsunuzdur.
Ya da Keyzurbur Alas’ın dediği gibi, “akıllı insanlar, başkalarının hafife aldığı şeylere kendilerini kaptırır.”
2016’da Bireysel Farklılıklar Dergisi’nde yayınlanan araştırma, çocukluk zekası ile yetişkinlikte entelektüel merakı kapsayan deneyime açıklık arasında bir bağlantı olduğunu öne sürüyor.
Bilim adamları, İngiltere’de doğan binlerce insanı 50 yıl boyunca takip ettiler ve IQ testinde daha yüksek puan alan 11 yaşındakilerin 50 yaşında deneyime daha açık olduklarını öğrendiler.
Çok fazla okurlar
Cheikh Mbacke Diop, zeki insanların ortak özellikleri konusunda, çok meraklı oldukları için akıllı insanlar da doymak bilmez okuyucular olmaya meyillidirler, diye yazıyor.
Gerçekten de, dünyanın en başarılı insanlarının çoğu – aralarında Bill Gates ve Oprah – ellerine geçen her şeyi okuyarak kendilerini eğittiklerini söylüyorlar.
Açık fikirlidirler
Akıllı insanlar kendilerini yeni fikirlere veya fırsatlara kapatmazlar. Hammett, zeki insanların “değerli ve geniş fikirli diğer görüşleri kabul etmeye ve değerlendirmeye istekli” olduklarını ve “alternatif çözümlere açık” olduklarını yazıyor.
Psikologlar, açık fikirli insanların – alternatif bakış açıları arayan ve kanıtları adil bir şekilde tartanların – SAT ve zeka testlerinde daha yüksek puan alma eğiliminde olduğunu söylüyor.
Aynı zamanda akıllı insanlar hangi fikirleri ve bakış açılarını benimsedikleri konusunda dikkatlidirler.
Alas, “Akıllı bir zihin, bir şeyleri olduğu gibi kabul etmeye karşı güçlü bir isteksizliğe sahiptir ve bu nedenle yeterli kanıt sunuluncaya kadar inancını kontrol ediyor” diyor.
Kendi kendilerine yetebilirler
Silinen bir yazıda, Richard He, son derece zeki insanların “çok bireysel” olma eğiliminde olduğuna dikkat çekiyor.
İlginç bir şekilde, British Journal of Psychology’de yayınlanan 2016 araştırması, daha zeki insanların arkadaşlarıyla sosyalleşmekten çoğu insanın elde ettiğinden daha az tatmin olma eğiliminde olduğunu gösteriyor.
Yüksek öz kontrole sahiptirler
Zoher Ali, zeki insanların “planlayarak, hedefleri netleştirerek, alternatif stratejiler keşfederek ve [onlar] başlamadan önce sonuçları düşünerek” dürtüselliğin üstesinden gelebileceğini yazıyor.
Bilim adamları öz kontrol ve zeka arasında bir bağlantı buldular. Psychological Science dergisinde yayınlanan 2009 tarihli bir çalışmada, katılımcılar iki finansal ödül arasında seçim yapmak zorunda bırakıldılar: hemen daha küçük bir ödeme veya daha sonraki bir tarihte daha büyük bir ödeme.
Sonuçlar, daha sonraki bir tarihte daha büyük ödemeyi seçen katılımcıların – yani daha fazla öz kontrole sahip olanların – zeka testlerinde genellikle daha yüksek puan aldığını gösterdi.
Bu çalışmanın arkasındaki araştırmacılar, beynin bir bölgesinin – ön prefrontal korteksin – insanların zorlu sorunları çözmelerine ve hedeflere doğru çalışırken kendi kendini kontrol etmelerine yardımcı olmada rol oynayabileceğini söylüyor.
Çok eğlenceli insanlardır
Advita Bihani, son derece zeki insanların büyük bir mizah anlayışına sahip olma eğiliminde olduğuna dikkat çekiyor.
Bilim adamları da aynı fikirde. 2011 yılında New Mexico Üniversitesi’nde yapılan bir araştırma, daha komik karikatür yazıları yazan kişilerin sözel zeka ölçümlerinde daha yüksek puanlar aldığını ortaya çıkardı. Bir başka New Mexico Üniversitesi araştırması, profesyonel komedyenlerin sözel zeka ölçümlerinde ortalamanın üzerinde puan aldığını buldu.
Kara mizaha tutkuludurlar
Elora Amber, zeki insanların “zeka geliştiren bir mizah anlayışına” sahip olduğunu öne süren araştırmalardan bahsediyor.
Nitekim, Cognitive Processing dergisinde 2017 yılında yayınlanan bir araştırma, sözel ve sözel olmayan zeka testlerinde daha yüksek puan alan kişilerin “kara mizahtan” keyif alma ve anlama olasılıklarının daha yüksek olduğunu buldu.
Diğer insanların deneyimlerine karşı hassastırlar
Akıllı insanlar, “neredeyse birinin ne düşündüğünü/hissettiğini hissedebilir” diye belirtiliyor.
Bazı psikologlar, empatinin, başkalarının ihtiyaç ve duygularına uyum sağlamanın ve bu ihtiyaçlara duyarlı bir şekilde hareket etmenin duygusal zekanın temel bir bileşeni olduğunu savunuyor. Duygusal zekası yüksek bireyler genellikle yeni insanlarla konuşmak ve onlar hakkında daha fazla şey öğrenmekle çok ilgilenirler.
Daha geniş kapsamlı düşünürler
Akıllı olmak, farklı düşünmekle ilgilidir.
Teodora Motateanu, çok zeki insanların “Bir şeyleri yapmanın eski yollarını sorguladıklarını” yazıyor. Alışılmışın dışında ve görünüşte ‘çılgın’ fikirleri var.”
Aslında, statükoya bağlı kalmak başarınızı sabote edebilir. New York Üniversitesi Stern School of Business’ta pazarlama profesörü olan Scott Galloway, daha önce Business Insider’a başarılı insanların (başarılı şirketler gibi) her zaman “Ya bu şekilde yapsaydık?” diye sorduğunu belirtiyor.
Takiye.com’u twitter ve google haberler üzerinden abone olarak takip edebilirsiniz.
