Denizin en dibinde hangi yaratıkların olduğu her zaman merak edilir. Denizin en yırtıcı avcısı olarak bilinen köpek balıklarının yanında, daha küçük ebatlarda ama daha ölümcül bir çok deniz canlısı olduğu da bilinmektedir. Bunlardan biri de Deniz Akrebi olarak bilinen ‘Eurypterus’tur. Peki Deniz akrebi var mıdır, tam olarak nedir, neye benzer, karadaki akrep gibi sokar mı? İşte merak ettiğiniz bu canlının bilinen temel özellikleri.
Deniz Akrebi Nedir, Özellikleri Nelerdir
Eurypterus, dev bir deniz akrep cinsi olarak tanımlanır. 2,5 metreye kadar büyüyebiliyorlardı, ancak birçok türü daha küçüktü. Bu hayvan, adını ‘geniş kanat’ anlamına gelen Yunanca’dan alır. Akreplere benzemeleri ve kuyruklarını benzer şekilde kullanmaları nedeniyle deniz akrepleri olarak adlandırılırlar. Kuyrukları, avlarına saldırmak ve parçalamak için kullanılan silahlardı. Avlarına, tıpkı günümüz akreplerinin yaptığı gibi, kuyruklarının ucundaki bir sivri uçla saldırırlardı. Eurypterus’un kafası zırhla korunuyordu. Bu sebeple kendisinden daha güçsüz canlılar onu tehdit edemiyordu.
Peki Deniz akrebi var mıdır, tam olarak nedir, neye benzer, karadaki akrep gibi sokar mı?
- Uzunluk – yaklaşık ortalama 1,3 metre
- Özellikler – çivili kuyruk, zırhlı kafa, yüzmek için arka bacaklar
- Sınıflandırma – Eurypterida, Euryteridae, Arthropoda
Bu hayvanın vücudu üç kısma ayrılmıştı. Ön vücut kısmı prosomadır. Bu bölge göğüs kafesini ve başı oluşturur. Kafasında iki büyük ve iki küçük göz vardır. Ağzı oluşturan kısım, başın altında bulunur ve bir iki güçlü kıskaçla birbirine bağlanır.
Deniz akrebinin kıskaçları, avını kapmak için pençe görevi görürdü. Avlarını çiğnenebilir parçalara ayırmak için kullandılardı.
Opisthosoma, bu canlının gövdesinin ikinci bölümüdür. Bu vücut bölümü kuyruk bölgesini içerir. Bu bölge hareket ettirilebilen on iki bölümden oluşmaktadır. Modern bir akrebin aksine kuyruk ucunda zehir yoktur. Solungaçlarını nefes almak için kullanmış olabilir. Bu solungaçlar karın bölgesinde kitap sayfalarına benzedikleri için kitap akciğeri olarak adlandırılırlar.
Deniz akrebi yüzmek için kürek görevi gören arka ayakları vardı. Diğer ayaklar ise karada ve deniz yatağında yürümek içindi. Beslenecek hayvan leşleri arayarak sığ deniz yataklarında yürürlerdi. Günümüz akrepleri gibi görünseler de aslında akraba değillerdir.
Deniz Akrebi Ne Yiyordu?
Deniz akrebi etçil bir hayvandı. Bu hayvan, kıskaçları ve çivili kuyruğunu kullanarak diğer hayvanları avlayarak karnını doyururdu. Dişleri keskindi ve pençeleriyle avlarını kolayca yakalayabilirlerdi. Bu keskin ve güçlü pençeler, avlarını sıkıca tutmalarına yardımcı olurdu.
Beslenmeleri balık ve diğer deniz hayvanlarını içeriyordu. Ayrıca cinslerinin daha küçük versiyonlarını yiyen yamyamlar da olabilirler. Ayrıca, leşler için sığ deniz tabanlarını arayan çöpçüler olabilir (Bunlar, fosiller üzerinde yapılan incelemeler sonucunda ortaya atılan tahminlerdir). Peki deniz akrebi var mıdır, tam olarak nedir, neye benzer, karadaki akrep gibi sokar mı?
Deniz Akrebi Ne Zaman ve Nerede Yaşadı?
Deniz Akrebi, yaklaşık 444 milyon yıl önce evrimleşmiş bir deniz omurgasızıydı. Bu dönem, Paleozoik çağın üçüncüsü olan Silüriyen dönemiydi (MÖ 443.8 – 419.2 Milyon). Bu çağ, antik yaşamın çağıydı. Yükselen deniz seviyeleri ve alçak kara kütlesi, bu hayvanların kara ve deniz hayvanları olarak evrimleşmesini sağladı.
Deniz Akrebi sığ sularda yaşadı. Paleozoik çağda New York’un bazı kısımlarını kaplayan sığ denizlerde bulundular. Diğer türlerin fosilleri Estonya, Kuzey Amerika ve Doğu Avrasya’da bulunmuştur. Bu fosiller, Deniz Akrebi’nin öncelikle sığ sularda yaşadığını ve avlandığını göstermektedir.
Deniz Akrebi, Tehlikeli Bir Hayvan mıydı?
Deniz Akrepleri, zamanlarının başarılı avcılarıydı. Karada ve suda etkili olan amfibi hayvanlardı. Bu büyük, akrep benzeri yaratıklar 2,5 metre uzunluğa kadar büyüyebiliyordu. Deniz Akrebi’ni neyin tehdit etmiş olabileceğine dair bir kanıt olmasa da, cinsinin daha büyük üyeleri tarafından avlanmış olabileceğine dair iddialar var.
Deniz Akrepleri diğer küçük deniz akreplerini de yiyebiliyordu. Ortalama eurypterus’un boyutunu kendi cinsinin en büyük üyesi olan jaekelopterus ile karşılaştırdığımızda, çoğu eurypterus türü çok daha küçük hayvanlardı. Daha küçük eurypterus türleri muhtemelen daha büyük cins üyeleri tarafından avlanmıştır.
Deniz Akrebi Fosilleri Nerede Bulundu?
Deniz Akrepleri genellikle Kuzey Amerika, Batı Asya ve Avrupa çevresindeki kıyılarda ve iç sularda bulunuyordu. İlk Deniz Akrebi fosilleri 1818’de New York’ta bulundu. Bu fosil yanlışlıkla bir yayın balığı olarak tanımlandı, ancak daha sonra 1825’te düzeltildi ve “Deniz Akrebi” olarak adlandırıldı.
1835’te Richard Harlan, New York’ta ‘Euryptus lacustris’i keşfetti. ‘Euryoterus tetragonophthalmus’, 1858’de Estonya’da keşfedildi. Bu keşfi Jan Nieszowski yaptı. Estonya fosilleri, diğer keşiflerden daha fazla ayrıntıyı ortaya koydu. Eurypterus remipes Tayvan’da keşfedildi. Eurypterus, keşfedilen eurypterid fosillerinin en yaygın olanıdır. Bulunan deniz akrebi fosillerinin yaklaşık %95’ini oluştururlar.
Deniz Akrebinin Nesli Ne Zaman Tükendi?
Deniz Akrebi, yaklaşık 444 milyon yıl önce, antropodların evrildiği ve denizleri yönettiği zaman vardı. Bu dönemdeki canlıların çoğu, ‘Büyük Ölüm’ adı verilen yok oluş nedeniyle yok oldu. Bu yok olma olayı, deniz yaşamının yaklaşık %95’ini ve kara organizmalarının yaklaşık %70’ini yok etti.
İlgili Yazı: Nesli Tükenen Hayvanlar
Dünyanın atmosferine hızla salınan karbon, Büyük Ölümü başlattı. Volkanlar milyarlarca ton karbon saldı. Bu karbon salınımı, küresel ısınmaya neden oldu ve bu da bu hayvanlar için nefes alamamaya neden oldu. Bu faktörler, Permiyen döneminin sonunda deniz akrebinin neslinin tükenmesine neden oldu.
Deniz Akrebine Benzer Hayvanlar
Deniz akrebi, tamamen görünüşünden dolayı böyle adlandırılmıştır. Modern bir akrep fiziği ve tekniklerine sahiptir. Bununla birlikte, eurypterus farklı bir hayvan cinsine aittir. Akrepler gibi antropodlardır ama farklı bir türün parçasıdırlar.
Eurpyterus, günümüzde var olan diğer canlılarla akrabadır. Bu yaratıklar, deniz akrebi kadar tehlikeli değiller. Eurypterus’a benzeyen hayvanlar şunları içerir:
1. At Nalı Yengeci
Bu hayvan, eurypterus’un yakın akrabası olan bir sığ su eklembacaklısıdır. Yaklaşık 300 milyon yıl önce evrimleşmiş ve o zamandan beri var olan yaşayan fosillerdir. Çeneleri olmadığı için omurgasızlarla beslenirler.
2. Jaekelopterus
Bu, Silüriyen dönemde (MÖ 443.8 – 419.2 Milyon) var olan deniz akrebinin bir akrabasıdır. Eurypterid cinsinin çok daha büyük bir türüdür ve 244 cm uzunluğa kadar büyüyebilirler. Günümüz akrepleri gibi pençeleri ve zırhlı köpekbalığı kuyruğu vardı.
3. Kara Akrebi
Akrepler yaklaşık 300 milyon yıldır yaşayan eklembacaklı canlılardır. Kavrama için pençeleri ve sonunda zehirli bir ucu bulunan beş bölümlü bir kuyruğu vardır. Akreplerin çiftleşmeden önce ilginç bir dans etme huyu vardır. Erkek dişiyi gezdirir ve spermini bırakmak için uygun bir yeri bulur. Daha sonra spermi alabilmesi için dişiyi yönlendirir.
4. Örümcek
Örümcekler, deniz akrepleriyle yakından ilişkili olan araknidlerdir. İki vücut bölümü vardır. Ön bölgede dişler, gözler, dokunaçlar ve bacaklar bulunur ve arka bölge karındır. Örümceklerin çoğu zehirlidir. Avlarını felç etmek için bu zehri kullanırlar.
5. Kene
Keneler, örümceklerle akraba olan canlılardır. Bir ektoparazit olarak hem organizmalar hem de bitkilerle beslenirler. Tüm araknidlerin sekiz bacağı vardır ve keneler de istisna değildir. Foresy adı verilen bir davranışa sahiptirler. Bu davranış, daha iyi bir hayat için daha fazla hareketliliğe sahip hayvanlara yapışarak beslenmeyi içerir. Dünyada bilinen yaklaşık 850 kene türü bulunmaktadır.
Sonuç Olarak
Deniz akrebi, zamanında korkunç bir yaratıktı. Bu antik deniz akrebi, birincil yırtıcıların bir cinsine aitti ve denizi yönetiyordu. Bir deniz yaşamı yaşamasına rağmen, bazı türleri de karada yaşama yeteneğini geliştirdi.
Deniz akrepleri, jaekelopterus olduğu için eurypterid ailesinin en büyüğü değildir. Eurypterus, muazzam boyutlara ulaşabilirdi. Bu kadar uzun sert bir kuyruk ve pençe benzeri kıskaçlara sahip bir eklembacaklı, kulağa eski ve modern zamanlar için vahşi bir yaratık gibi geliyor.
Takiye.com’u twitter ve google haberler üzerinden abone olarak takip edebilirsiniz.
Hayvanseverlerin mutlaka okuması gereken yazılar için buraya tıklayınız.
