Mobbing kelimesi aslında genellikle iş hayatında duyulsa da, aile içi, eğitim hayatında ve daha pek çok yerde üzerimizde uygulanıyor olabilir ve hatta siz bile bilmeden birilerine yapıyor olabilirsiniz. Peki mobbing nedir, mobbing ne demek, davası, uygulamak, örnekleri, türleri, cezası ve şikayet tazminatı nedir gibi tüm sorularınıza cevap vereceğiz.
MOBBİNG NEDİR?
Mobbing nedir? Mobbing ingilizceden gelen Türkçeye ise “psikolojik taciz” olarak çevrilmiş bir kelimedir. Mobbing ne demek diyecek olursanız “Çalışma yerinde bir veya birden fazla kişi tarafından bazen rutin bazen sık aralıklarla sistematik bir şekilde başka kişi veya kişilere uygulanan, mutsuz etme, yıldırma, işten uzaklaştırma ya da kaçırma, demotive etme amacıyla yapılan bir eylemdir.”
Mobbing uygulanan kişi ya da kişiler bu tip sistematik taciz sebebiyle mutsuz olurlar ve ilerleyen zamanda intihar girişiminde bile bulunabilirler. Mobbing nedir sorusu hakkında bilgi ilk defa 2014 yılında Çalışma Ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (ÇSGB) tarafından yayınlanan “İşyerlerinde Psikolojik Taciz (Mobbing) Bilgilendirme Rehberi’nde yer almıştır.
MOBBİNG NE DEMEK?
Mobbing ne demek? En kısa tanımıyla “psikolojik taciz” anlamında kullanılmaktadır. En sık kullanıldığı yer çalışma hayatıdır fakat aslında mobbing aile, arkadaş, eğitim hayatında bile karşımıza çıkabilir. Fakat karşımıza ilk defa 1984’te İsveçli endüstri psikoloğu Heinz Leymann tarafından tanımlanmıştır. Bir iş yerinde çalışanlar arasında gerçekleşen yıldırma ve mutsuz etme amacıyla yapılan düşmanca ve saldırgan davranışları ifade etmektedir.
MOBBİNG KİME UYGULANIR?
Mobbing nedir sanırım anlaşıldı! Peki mobbing neden yapılır, hedefi kimdir? Aslında mobbing yapan kişinin ana hedefi karşısındaki insanı mutsuz etmek ve yıldırmaktır. Mobbing uygulamak, bazen uygulayan kişinin psikolojik sorunlarından kaynaklansa da genellikle iş yerindeki rekabet ve çekememezlikten kaynaklanmaktadır. Bazen ast ve üst arasındaki hiyerarşik sorunlar sebebi ile de karşımıza çıksa, aslında bilinir ki, kendine güveni olmayan insanlar tarafından uygulanan düşmanca bir tavırdır. Peki mobbing örnekleri nelerdir?
MOBBİNG ÖRNEKLERİ NELERDİR?
Mobbing örnekleri için bir çok tür sayabiliriz. Mobbing nedir tanımlarken zaten belirtmiştim, bu kötü niyetle bile bile yapılan taciz eylemidir. İşte bazı mobbing örnekleri:
- Görmezden gelinme
- Sözlü ya da yazılı tehdit
- Kaba ve kötü sözlerle rencide edilme
- Motivasyonun kırılmaya çalışılması
- Yapılan işin sabote edilmesi
- Sürekli suçlanma ve eleştirilme
- Uygunsuz şakalar yapılması
- Statünün küçümsenmesi
- Belirli bir çalışan hakkında bir söylenti yaymak
- İşçinin ofiste tecrit edilmesi
- Çalışanın görevlerini yerine getirmesini zorlaştırmak
- Çalışanın işten ayrılmasını sağlamaya çalışmak
- Konuşurken sözünün kesilmesi
- Küskünlükler
- Yok sayılma
- Lakap takma
- Cinsel tacize maruz bırakılması
- İş performansının dışında işler verilmesi
- Alışılmış iş düzenini bozularak farklı işlere yönlendirilmesi
MOBBİNG YAPILDIĞINI NASIL ANLARIM?
Mobbing yapıldığı nasıl anlaşılır? Bana mobbing yapılıyor mu diye soruyorsanız işte bazı açıklamalar.
- İşe geliş gidiş saatleri, telefon konuşmaları, çay ya da kahve molasında geçirdiği zaman ayrıntılarıyla kontrol edilmektedir.
- Bireyin dış görünüşü veya giyim tarzıyla alay edilir.
- Bireyin işle ilgili tüm önerileri reddedilir, yanıtsız bırakılır, sanki yokmuş gibi davranılır.
- Kişi, başkalarının ofisine girdiğinde konuşma hemen kesilir, konu değiştirilir.
- Kişi, işle ilgili önemli gelişmeler ve haberlerin dışında bırakılır.
- Çalışma arkadaşlarıyla aralarında çıkan tartışmalar, her zamankinden çok daha fazla olmaya başlar.
- Kişinin arkasından çeşitli söylentiler çıkarılır; kulaktan kulağa fısıltılar yayılır.
- Kişiye, yetenek ve becerilerinin çok altında veya uzmanlık alanına girmeyen işler verilir.
- Birey, her yaptığı işin ince ince gözlendiğini hisseder.
- Çalışan iş ortamında yokmuş gibi davranılması, iletişimin kesilmesi.
- Kendisinden daha alt düzeydeki görevlerde çalışanlardan daha düşük ücret alır.
MOBBİNGİN ETKİLERİ NELERDİR?
Mobbing uygulamak her ne kadar kötü bir davranış olsa da, madur yani mobbing yapılan kişi üzerinde bazen geri döndürülemez hasarlar bırakabilir. Mobbing’in mağdur kişi üzerindeki bazı etkileri şunlardır:
- İş için daha az heves
- Günlük görevlerine odaklanamama
- Meslektaşlarından yoğun bir şekilde tecrit ve güvensizlik
- Artan kaygı ve stres
- Zorbalık yapan taraflar için görevlerin yerine getirilmemesi ve / veya istifa etmek (genellikle işvereni gerçek neden hakkında bilgilendirmeden).
Mobbing nedir, ne demek konularından ziyade, bu eylemin gerçekleştiği iş yerlerinde ciddi motivaston kaybına sebep olur. Bu da elbette ki iş gücünde performans düşüklüğüne sebep olacaktır.
MOBBİNG NASIL İSPATLANIR VE NEREYE ŞİKAYET EDİLİR?
Peki size mobbing uygulanıyorsa ne yapmanız gerekir. Mobbing şikayet hattı ya da merci var mı? Mobbing’i ispat etmek gerekir mi?
Mobbing’e uğrayan kişi bunu ispat etmek için delil toplamak zorundadır. En önemli delil şahit bulmaktır. Fakat iş yerinde hali hazırda çalışan insanlar buna yanaşmayabilir. Bu durumda yazılı deliller toplamak daha uygun olacaktır. Örneğin maaş kesme varsa bordrolar, kamera kayıtları, e- mailler, kullanılan ilaç faturaları, verilen işlerle ilgili belge ve örnekler alınarak delil olarak sunulabilir. Bu deliller konu yargıya taşındığında yargılama için önemli olacaktır.
Mobbing’e maruz kalanlar;
- Alo 170,
- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı,
- TBMM,
- Anayasa Mahkemesi,
- Başbakanlık İletişim Merkezi (BİMER),
- Kamu Görevlileri Etik Kurulu,
- Kamu Denetçiliği Kurumu,
- Türkiye İnsan Hakları Kurumu
- İl, İlçe İnsan Hakları Kurulları’na başvurabilirler.
Mobbing Şikayet: Kamu ve özel sektör veya görevi, ünvanı farketmeksizin tüm işçiler şikayet ve bilgi almak için 7 gün 24 saat ALO 170 hattına başvurabilir.
MOBBİNG UYGULAYANLARA NE GİBİ CEZALAR VERİLEBİLİR?
Mobbing uygulamak Türk Ceza Kanunu’nun 105. maddesine göre suçtur ve cezası vardır. Bu maddeye göre “Bir kimseyi cinsel amaçlı olarak taciz eden kişi hakkında mağdurun şikâyeti üzerine, üç aydan iki yıla kadar hapis cezasına veya adli para cezasına hükmolunur. Bu fiiller; hiyerarşi, hizmet veya eğitim/öğretim ilişkisinden kaynaklanan nüfuzu kötüye kullanılmak suretiyle ya da aynı işyerinde çalışmanın sağladığı kolaylıktan yararlanılarak işlendiği takdirde, yukarıdaki fıkraya göre verilecek ceza yarı oranında artırılır. Bu fiil nedeniyle mağdur; işi bırakmak, okuldan veya ailesinden ayrılmak zorunda kalmış ise verilecek ceza bir yıldan az olamaz.” ifadeleri kullanılarak açıklanmıştır.
Yine Türk Ceza Kanunu’nun 109. maddesinde “Bir kimseyi hukuka aykırı olarak bir yere gitmek veya bir yerde kalmak hürriyetinden yoksun bırakan kişiye, bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası verilir. Kişi; fiili işlemek için veya işlediği sırada cebir, tehdit veya hile kullanırsa iki yıldan yedi yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. Bu suçun kişinin yerine getirdiği kamu görevi nedeniyle kamu görevinin sağladığı nüfûz kötüye kullanılmak suretiyle işlenmesi halinde yukarıdaki fıkralara göre verilecek ceza bir kat artırılır.” denmektedir.
Mobbing nedir, ne demek konusu umarım faydalı olmuştur. Ayrıca yukarıda yazılı cezaların yanı sıra çalışanın maddi ve manevi tazminat davası hakları saklı kalmak kaydıyla hukuki hakkını araması yolları sabittir.
Takiye.com’u twitter ve google haberler üzerinden abone olarak takip edebilirsiniz.
SORU-CEVAP kategorimizdeki diğer yazılar için ise buraya tıklayabilirsiniz.
- 183 Neyin Numarası?
- 182 Neyin Numarası?
- Azra İsminin Anlamı Nedir?
- Kayra İsminin Anlamı Nedir?
- Süper Lig’de Hangi Takımların Yıldızları Var?
- Hipotez Nedir? Örnekleri ve Özellikleri ile Hipotez Ne Demek?
- Çap İşareti Klavye ile Nasıl Yapılır?
- DM At İnstagram Özelliği Nedir?
- Önlisans Nedir? Önlisans Ne Demek? Lisans ile Farkı Ne?
- Stabil ve Stabilite Ne Demek? Stabil TDK Anlamı Nedir?
