Empati, diğer insanların duygularını hissetme yeteneği veya “kendini birinin yerine koyma yeteneği”dir. Bu nedenle, çocuklar için empati geliştirme, ilişkiler kurmak için nezaket ve şefkat duygularını öğrenmelerini sağlamaktan geçer. Çocuklar diğer insanların nasıl hissedebileceğini öğrendiğinde, davranışlarına ve sözlerine dikkat eder. Diğer kişinin yaşadığı acıyı empati kurmaya veya hissetmeye eğilimlidirler ve benzer şekilde diğer kişinin mutluluğunda sevinç hissedebilirler. Empati, bencil bir güdü olmaksızın başkalarının duygularını ilişkilendirmek ve yansıtmaktır. Bu yazımızda sizlerle çocuğun empati yeteneğini geliştirmek için hangi aktiviteleri yapabileceğinizi paylaşacağız.
Burada, çocuklarınıza şefkatli olmanın önemini öğretmek için bir empati etkinlikleri listesi derledik.
Çocuğun Empati Yeteneğini Geliştirmek için 15 Aktivite
Çocukların başkalarıyla olumlu ve güçlü bağlar kurmaları için evde veya okulda empati etkinlikleri uygulayabilirsiniz.
1. Sınıflandırılmış Duygular
Bir senaryo oluşturun ve çocuklardan bu durumlara düştüklerinde duygularını ve nasıl tepki verdiklerini paylaşmalarını isteyin. Örneğin, zorbalığa uğramak, zorbalığa tanık olmak veya zorbaların kendileri olmak. Öfke, hiddet, üzüntü, hayal kırıklığı, korku ve acıyı ifade edebilirler.
Burada duygularının onları yenmesine izin vermemeyi açıklamanız gerekiyor. Bu duyguları doğru yöne yönlendirmeleri ve şiddet göstermemeleri gerekir. Onlara empatik oldukları takdirde zorbalık gibi durumların durdurulabileceğini öğretin ve birbirlerinin anlamalarına yardımcı olun.
2. Fotoğraf Albümleri
Duyguları anlamanın eğlenceli bir yolu, onları insanların ifadeleri ve farklı durumlarla ilişkilendirmektir. Burada, fotoğraf albümünde çocukların arkadaşlarının ve aile üyelerinin fotoğrafları yer alacak ve her biri fotoğraftaki durumu veya kişileri yansıtan duygularla sınıflandıracak. Çocuklar bu fotoğrafları incelediklerinde, farklı ifadelerin ve durumların ardındaki duyguları anlayabileceklerdir.
3. Masa Oyunları
Diğer çocuklarla oynanacak oyunlar çocuğun empati yeteneğini geliştirmek için oldukça faydalı olabilir. Çocukların nezaket, özen ve yardımseverliği anlamalarına yardımcı olun. Az Lakırtı Bol İletişim, Binbir Surat, bu oyunlar arasında sayılabilir. Çocuğun bir durum veya olay gerçekleşmesi durumunda nasıl davranacaklarını sorgulamaları önemlidir. Duygularını kontrol etmeyi, karşısındakini anlamayı ve buna göre davranmayı öğrenmeleri gelişim çağlarında çok önemlidir.
4. Kibarlık Davranışları
“Tatlı dil yılanı deliğinden çıkarır” sözünde vurgulandığı gibi, bu aktivite çocukları davranışlarıyla nazik olmaya teşvik etmeyi içerir. Çocukları bir grup halinde toplayın ve yaptıkları her türlü eylemi ve bu konuda ne hissettiklerini sorarak başlayın. Ardından, gruptaki başka bir kişi için yararlı ve nazik bir şey yapmalarını isteyin ve bittikten sonra size özet vermelerini isteyin.
Bu, çocukların eylemleri üzerinde düşünmelerine ve nezaketin hem onu alan hem de sunan kişiyi mutlu ettiğini anlamalarına yardımcı olur. Böylece onları daha fazla yardım etmeye ve büyüdükçe nazik olmaya motive edecektir.
5. Altın Kural
Çocuklara, başkalarının onlarla alay etmesinden hoşlanıp hoşlanmayacaklarını sorun. Ya da diğerlerin bir aktiviteye davet edilmesine rağmen onun çağrılmamasına? Cevap hayır olacaktır. Onlara altın kuralı anlatmalısın – başkalarına sana nasıl davranılmasını istiyorsan öyle davran. Belirli bir eylem veya söz onları incitiyorsa, aynı şeyi başka birine yapmalarının veya söylemelerinin adil olmadığını anlamaları gerekir. Bu sayede arkadaşları ve akranlarıyla daha iyi ve daha olumlu ilişkiler geliştireceklerdir.
6. Yardımseverliği Örnekleyin
Birine yardım etmek ve onu önemsemek, empatik olmanın en önemli işaretlerinden biridir. Çocuklara, birine karşı duyarsız ve kaba davranmanın, o kişilere hiçbir fayda sağlamayacağını ve onları düşmana çevireceğini anlamasını sağlayın. Yardımseverliği örneklemek için hikaye, film, kitap, resim veya kukla gösterisi örneklerini kullanın. Başkalarının duygularına saygı duymanın ve onları önemsemenin her iki kişide de neşe duygusu uyandırabileceğini gösterenleri seçin.
7. Rol Yaparak Duyguları Gösterin
Adından da anlaşılacağı gibi, etkinlik bir durumu canlandırmanızı ve rol oynamanızı gerektirir. Çocuklardan belirli bir durumda nasıl hissedeceklerini ve davranacaklarını sorun. Örneğin, birisi oyuncağını kırdığında veya onlara bağırdığında veya bir köpek yavrusu bulduğunda. Tepkileri haklı ve kabul edilebilirse, düşünceli ve kibar oldukları için onları övün. Ancak birisi oyuncağını kırdığında bağırır veya saldırganlaşırsa, onlara bu tür tepkilerin yanlış olduğunu ve farklı ve sakin bir şekilde ele alınabileceğini öğretin.
Birisi onlara yaramazlık yaparsa, önce neden veya ne yaptığını ve diğer kişinin oyuncağını kırmasına neden olanın kendi hatası olup olmadığını analiz etmeleri gerektiğini bildirin. O kişiye kaba davranmak yerine olayı kimseyi üzmeden çözebileceklerini öğretin.
8. Farklılıklar ve Benzerlikler
Bu aktivite basit ve anlamlı bir tartışma ve fikir alışverişidir. Çocukları toplayın ve onlara hiçbir iki insanın tamamen benzer olamayacağını söyleyerek başlayın. Bazıları daha uzun, bazıları daha kısa, bazıları açık hava oyunlarında, bazıları ise iç mekan oyunlarında iyidir; bazıları hızlı bazıları yavaş koşar. Bu farklılıklar her insanı benzersiz kılar ve zayıf noktalar olarak düşünülmemelidir.
Farklı doğaları ve becerileri olan insanların, bir grup içindeyken işleri heyecanlı ve farklı engellerin üstesinden gelmeyi mümkün kıldığını anlamalarına izin verin. En önemlisi, insanlar birbirinden farklı olsa da duygularının benzer olduğunu ve herkesin anlaşılmayı istediğini ve her insanın bunu hak ettiğini açıklayarak etkinliği sonlandırın.
9. Hikayeler ve Filmler
Filmler gibi görsel araçlar, çocuklar için daha iyi bir öğretim ortamı sağlayabilir. Inside Out, Zootopia ve E.T. gibi çocuklara yönelik birçok film, farklı durumlarda belirli empati eylemlerini gösterir. Benzer şekilde, nazik ve empatik olmanın önemini yansıtan hikayeler anlatabilir veya okuyabilirsiniz. Arada, hikayeyi duraklatabilir ve onlardan o belirli sahnenin veya bir kişinin duygularını tanımlamasını isteyebilirsiniz. Bu sayede karakterlerin farklı durumlarını ve davranışlarını analiz edebilecek ve doğru olanı öğrenebileceklerdir.
10. Hisler ve Duygular
Hissedilen duygulara göre yüzler farklı şekillerde bunu sergiler. Çocuklarınızın yüzlerindeki duyguları tanımlamasını sağlayabilirsiniz. Ayrıca bunu bir duygu yüz kartları oyununa da dönüştürebilirsiniz. Bir duygu kartı çizin ve birinin duyguyu göstermesine izin verin, diğerleri ise doğru duyguyu tahmin etsin. Bu aktivite, başkalarının duygularını ifadelerinden anlamalarına yardımcı olabilir.
11. Kağıt Nezaket Zinciri
Bu, “nezaket eylemi” etkinliğine benzer ancak eğlenceli ve yaratıcıdır. Çocuklardan kağıt şeritler kesmelerini ve o gün aldıkları veya teklif ettikleri iyilikleri yazmalarını isteyin. Kağıt şeritleri doldurduktan sonra zincir oluşturacak şekilde zımbalayın ve duvara asın. Onları bu tür davranışlara teşvik edin ve size rapor vermelerini ve zincire eklemeye devam etmelerini sağlayın. Çocukların okuduklarında mutlu olduklarını göreceksiniz.
12. Ona Örnek Olacak Davranışlarda Bulunun
Çocuğun empati yeteneğini geliştirmek için en iyi etkinliklerden birinin öznesi sizsiniz. Çocuklara bir şey öğretmek istediğinizde, ona nasıl davranması gerektiğini kendiniz yaparak gösterin. Örneğin sokakta yürürken bir kedi görürseniz, yanına gidip su ya da yemek verin. Ya da yolda gördüğünüz bir tanıdığınızla 2 dakika da olsa sohbet edin. Çocuğunuzun arkadaşlarına sevecen yaklaşın ve onları takdir edin. Çocuğunuz bu davranışları sık sık görürse, sizi taklit etmeye çalışacaktır.
13. Hayvanlara İyilik
Hayvanlara karşı şefkatli ve nazik olmak, empatik bir insanın temel özelliklerinden biridir. Yani yapabileceğiniz birkaç aktivite var:
Çocuklarınızın evcil hayvanlarıyla ilgilenmelerini sağlayın, onların ihtiyaçlarını karşılayın, onlarla oynayın veya komşunun evcil hayvanlarını yürüyüşe çıkarmayı teklif edin. Kuş yemliği yapsınlar ki aç kuşlar gelip huzur içinde yesinler. Ayrıca, kuşlar için sıcak bir günde balkona su koymalarını da teşvik edebilirsiniz.
Onlara hayvanlara karşı nazik olma konusunda bir kitap okuyun ki onların ihtiyaçlarını, sevdiklerini ve hoşlanmadıklarını anlayabilsinler.
14. İyilik Takvimi
Farklı nezaket eylemlerinin bir yapılacaklar listesi gibi olacak. Yaşlılara yardım etmek, bir restoranda başka birinin yemeğini ödemek, ihtiyacı olan birine birkaç cesaret verici söz söylemek ve oyuncak ve kıyafet bağışlamak gibi rastgele iyilikleri listeleyin. Böyle bir eylemi her gerçekleştirdiklerinde işaretleyebilirler. Bu onları yavaş yavaş yardımsever ve empati duyabilen biri haline getirecektir.
15. Sosyal Farkındalık
Çocuklarda sosyal farkındalık oluşturmak, onların başkalarına karşı açık fikirli ve empatik olmalarına yardımcı olabilir. Bu etkinlikler sosyal farkındalığı artırmaya yardımcı olabilir. Burada çocukları gruplara ayırın ve her grupta sizi tanımaya yönelik bazı soruları yanıtlayacaklar. En sevdikleri hayvanla, onları mutlu eden şeylerle veya büyüdükçe kim olmak istedikleriyle ilgili olabilir. Kendi içlerinde cevap alışverişinde bulundukça diğer kişiyi anlayabilecek ve güçlü ve olumlu bir bağ kurabileceklerdir.
Çocuklara yönelik bu empati etkinlikleri listesiyle çocuklarınızı başkalarının duygularını düşünmeye teşvik edin. Çocukların yalnızca birkaçı diğer kişinin bakış açısını gerçekten anlıyor ve empati kuruyor. Asil empati özelliğini çocukluklarından itibaren öğretirseniz, mütevazi, saygılı ve kibar olacaklar. Artık bu listeye sahip olduğunuza göre başarıya daha yakınsınız.
Takiye.com’u twitter ve google haberler üzerinden abone olarak takip edebilirsiniz.
Çocuk kategorimizdeki diğer yazılarımız için buraya bakabilirsiniz.
